Tradities en kennis van de 'camino'

Ik wordt wakker van de wekker van de Franse Ysau met haar ongelooflijke mooie krullenbos. Ik eet mijn bekertje yoghurt, neem een automaat koffie, die niet te drinken is en Ysau schuift een reep chocola naar me toe. 'Goed voor je als je loopt' Haar Engels is gebrekkig met een sterk Frans accent en als ze niet op een Engels woord komt zegt ze het in het Frans. Ik kijk inmiddels of de 'peregrinos' wat in de gleuf van de donatiebox doen, maar ik zie het niemand doen ... behalve mezelf.

Er zijn wolken buiten en ik ga naar buiten, want ik verwacht een mooie zonsopgang en .. dat wordt het ook, bijzonder mooi zelfs, dat Tatty ook komt en er foto's van maakt. Ik vraag haar of het klopt of er 'peregrinos' zijn, die niets achter laten. 'Helaas wel' zegt ze en best veel, die dat doen.

Ik slik mijn pillen, maar voel dat mijn voet slechter is geworden ook al strompel ik niet meer. Ik ga als laatste weg en bedank de lieve Tatty, die zoveel warmte en gastvrijheid geeft, dat ik haar het liefst wil omhelsen. Ze geeft me een welgemeende luchtkus ...

Het duurt lang voordat ik de stad uit ben. Aangezien het in een dal ligt moet ik omhoog en .. het is koud. Wat zeker een voordeel is, want mijn rugzak is lichter, doordat ik 5 lagen kleding aan heb, 2 paar handschoenen, muts op en buff - kol sjaal - om. Ook drink ik niet veel meer en heb ik hooguit 1 liter mee. Maar ja, plassen doe ik wel weer meer .. wat de eerste week vanaf Sevilla totaal niet het geval was vanwege het zweten.

Ik loop weer veel op asfalt langs de weg en ga dan een pad op met veel druivenvelden en bomen met gele, oranje en bruine gekleurde herfst bladeren. Er hangt mist in het dal, wat een mystiek effect geeft.

Opvallend veel waterkraantjes en bankjes zijn er onderweg, iets wat ik totaal niet zag tijdens de camino Via de la Plata en ... vooral ook dorpjes.

Lyl, de Amerikaan passeert me weer. Geen idee, wat er met die man is gebeurd, maar zo vrolijk als hij was in Zafra met hele verhalen, zo nors en gefrustreerd hij de keren erna was, dat ik hem ontmoette. Wat niet veranderd is, is dat hij nog steeds uren met zijn Mexicaanse vrouw belt. En hoewel hij in Mexico woont, is zijn Spaans ronduit beroerd en snapt hij niet, dat ze hem niet kunnen verstaan ... met zijn sterke Amerikaanse accent.

De heuvels zijn glooiend, groen, lieflijk met de hogere bergen om me heen, een aantal nog met sneeuw. Na 11 km kom ik weer in een dorp en ga een kop koffie drinken, waar ik een plak verse cake bij krijg. Mijn voet voelt goed en besluit nog eens 8 km verder te lopen, want om nu nog eens 3 uur te wachten om in te kunnen checken, vind ik te lang en daarbij loop ik heerlijk, geniet weer van het wandelen, schijnt de zon, is er geen wind en is het hooguit 10 graden. Ideaal wandelweer voor mij.

Het wordt warmer en mijn jas gaat uit. Een uur later ook mijn wollen trui. Ik ga mijn voet weer voelen, ondanks dat ik niet strompel en ga na 18 km in het gehucht Pieros met maar 20 huizen naar de herberg, die vanaf 12.00 uur open moet zijn, want ik vind het wel genoeg. Maar er hangt een briefje op de deur ... 16.00 uur wordt het pas, dat de herberg open gaat ... zucht. Ik doe mijn schoen uit, krijg bezoek van 4 hele aanhalige, leuke katten en rust daar even uit om dan maar de hele etappe af te gaan lopen.

Nét voor Villafranca komt opeens Ysau langs met haar pijpen van haar broek afgeritst. Ze is al twee en een halve maand aan het lopen en in Frankrijk in 'Le Puy' begonnen. Ze heeft duidelijk geen haast net zoals ik. Ze is 26 jaar, verpleegster, maar heeft geen baan meer, omdat ze zich niet wil vaccineren tegen covid. We kijken allebei naar een herberg en hebben beiden geen zin in een herberg, waar het kei druk is. Ondertussen lopen er 3 jonge 'peregrinos' langs met harde muziek aan. Als ik zeg, dat deze spirituele wandeling voor de rust is, krijg ik de reactie .. 'Nee, de camino is ... partytime' ...

We lopen Ave Fenix hostel in. De hele constructie doet me meteen aan Nepal denken én er is een atelier met beeldhouwwerk van mensen . We registeren ons bij José, betalen 10 euro en hebben de vrouwen slaapzaal voor ons alleen. 

Er hangt een potlood portret aan de muur in de bar en de eetzaal, vele andere schilderijen en oude voorwerpen. Ik vraag José of hij dat is. En dan begint het verhaal ...

José raakte zijn baan kwijt in de stad Lleida in het Noordwesten van Spanje, werd dakloos en raakte aan de drugs. Om te voorkomen, dat hij op straat moest leven begon hij de camino, waar hij gratis eten en onderdak onderweg kon krijgen. Hij ontmoette Jesus Jato onderweg, de man op het potloodportret in de hostel, die hem aanbood om naar de hostel te komen in Villafranca, daar te gaan helpen en met hulp van donaties van andere 'peregrinos' zijn voetreis naar Santiago voort te kunnen zetten.

Ysau en ik begrijpen het niet helemaal. Er loopt een dame in geel overall rond. Dan nog een Italiaanse dame en beiden zijn nou niet in pelgrimskleding gehuld.

Jesus Jato heeft een grijze, dikke baard en wit haar. Hij is 81 jaar en nog kwiek. Zijn grootouders en ouders gaven heel lang geleden onderdak en eten aan 'peregrinos' toen het nog magisch en spiritueel was en er nog geen herbergen, hostels, barretjes en restaurants waren voor het massatoerisme, wat het nu is geworden op de camino Francés, waar in het hoogseizoen 3.000 mensen per dag lopen. Vergelijkbaar met het aantal bezoekers per dag in Machu Picchu in Peru.

Zijn grootouders hadden de droom om iets te bouwen om deze mensen te helpen. Toen Jesus Jato ouder was kocht hij een stuk grond en bouwde met behulp van 'peregrinos' met gerecycled bouwmateriaal een onderkomen, wat nauwelijks geld kostte. Daarnaast werd er een kas gebouwd om chilipepers in te kweken, fruit en tomaten. Tot de constructie klaar was sliepen de 'peregrinos' in de kas. De hostel kreeg de naam 'Ave Fenix' en is de oudste op de 'camino Francés'.

Irene Garcia-Ines, 37 jaar en de dame in geel overall was 15 jaar toen ze voor het eerst naar de hostel kwam op weg naar Santiago en het inspireerde haar. Ze studeerde kunst en werd beeldhoudster. Tien jaar geleden vertrok ze naar Venetië, zag hoe de stad vergiftigd was door cruiseschepen, kocht een oude, simpele boot en ging op onderzoek uit naar de traditionele waarden van Venetië, voor het massatoerisme kwam. Ze kreeg veel steun van voornamelijk de oude generatie, knapte de boot in oude stijl op met behulp van donaties en voerde protesten met haar boot in de kanalen.

In 2017 bezocht ze de 'Ave Fenux' hostel weer en Jesus Jato. Ze vestigde zich hier met een atelier, maakte een documentaire van een wandeling op de camino samen met Jesus, ezel, trekkar en ingeblikte pepers. Om op de oude manier de camino te bewandelen, etenswaren uit te wisselen en te communiceren met de lokale mensen en andere 'peregrinos' En dat alles om aandacht en publiciteit te trekken bij het publiek en de media. De 'camino de Santiago' is zijn tradities, magie en spiritualiteit aan het verliezen. 

Is de voettocht nog zo bijzonder naar Santiago de Compostela? De katholieke Franse Ysau vertelde me, dat ze bij een klooster aan heeft geklopt en om een bed vroeg, want zo is het wel altijd gegaan. En wat was het antwoord? 'Ga, maar naar een herberg, daar zijn ze voor'.

Gisteren is het artikel verschenen in de New York Times over de traditionele tocht van Jesus en Irene en een stukje over Jose ...